در گذشته به نمای ساختمان های چندان توجهی نمیشد ولی امروزه با پیشرفت صنعت ساختمان سازی و نما سازی، نور پردازی نما اهمیت دو چندانی پیدا کرده است و این نورپردازی نما بر زیبایی ساختمان می افزاید. علاوه بر ساختمانهای بزرگ و تجاری امروزه ساختمانهای کوچک و درون شهری نیز با استفاده از لامپ های نما در جاهای مختلف نما بر زیبایی ظاهری ساختمان خود می افزایند.
انواع روش اجرای نورپردازی نما
در زمینه ی نورپردازی نما دو روش اصلی برای اجرای آن وجود دارد که بنا بر نظر کارفرمای پروژه از یکی از این دو روش و یا تلفیقی از هر دو استفاده میشود . این دو روش نور پردازی ثابت و نورپردازی متغیر هستند.
1)روش نور پردازی ثابت
در این نوع ، شدت نور و رنگ آن به صورت ثابت و یکنواخت هستند و هیچ گونه تغییری در طول زمان در شدت و رنگ نور ایجاد نمیشود.روش ثابت نیز خود به دو دسته تقسیم میشود و به دو مدل میتوان آن را اجرا کرد:
نورپردازی ثابت تک رنگ
در این حالت از نور پردازی، از یک رنگ مشخص و تک رنگ برای نورپردازی استفاده میشود .
نورپردازی ثابت ترکیبی
در این نوع، ترکیبی از چند رنگ مختلف با طیف های رنگی مختلف استفاده میشود که ترکیب آنها با هم یک هارمونی زیبا را از نوع ثابت ولی ترکیبی ایجاد میکنند و جلوه ی متفاوتی به نمای ساختمان میدهد.
2)نور پردازی متغییر
این نوع روش برعکس روش ثابت است و در این روش میتوان از شدت نور و رنگ مختلف استفاده کرد و این دو ایتم یعنی ( شدت و رنگ نور ) میتواند در این روش تغییر پیدا کند.که این نوع نیز به دو دسته نقسیم میشود که شامل :
چراغ هایRGB
این چراغها میتوانند سه رنگ اصلی موجود در طیف رنگی یعنی رنگ های قرمز و سبز و آبی را تولید کنند و میتوانند با ترکیب این 3 رنگ اصلی، طیفهای رنگی مختلفی را ایجاد کنند. این نوع چراغ ها تغییر رنگشان با یک افکت ساده انجام میپذیرد و چندان ساختار پیچیده ای ندارند.
چراغهای کنترل شونده
این چراع ها بر خلاف چراغ های ار جی بی ساختار پیچیده تر دارند و امکان برنامه ریزی برای نمایش نور و کنترل بیشتری دارند. با استفاده از نرمافزارهای خاصی که بصورت تخصصی هستند و برای این چراغ ها طراحی شده اند، میتوان افکتها و رنگهای مختلف را برای هر پیکسل نوری تعریف کرد. این ویژگی به طراحان اجازه میدهد تا دست آنها در نمایش نور ها بازتر باشد و بتوانند نمایش های جذابتر، مختلف و داینامیکی را ایجاد و خلق کنند و توجهه افراد را بیشتر به خودشان جلب کنند .
در نهایت انتخاب نوع روش نورپردازی در نماسازی ساختمان بستگی به عوامل مختلفی مثل نوع ساختمان، نوع کاربری آن( مسکونی، تجاری و …) مکان ساختمان و عوامل دیگر دارد و با شناخت بهتر این روش های نور پردازی طراحان میتوانند تصمیم گیری بهتری برای انتخاب روش نور پردازی ساختمان بگیرند.
اصول و ضوابط نورپردازی نما
نور پردازی نمای ساختمان یکی از عوامل مهم و اثر گذار برای جذب نگاه مخاطبان و زیبایی ساختمان و همچنین افزایش ارزش ساختمان است. در گذشته بیشتر به درون ساختمان و امور دکوراسیون داخلی توجه میشد ولی امروزه طراحان توجه بسیاری نیز به ظاهر ساختمان برای برجسته تر کردن نقاط قوت ظاهر ساختمان ها و زیباتر کردن بیرون ساختمان ها میکنند . نورپردازی صحیح و اصولی و با رعایت نکاتی که در ادامه ی مقاله نیز خواهیم گفت میتواند بر ارزش ساختمان نیز بیافزاید و زیبایی ظاهری ساختمان را دو چندان کند.
در این بین برای طراحی و اجرای یک نورپردازی نما بصورت کاملا موفق رعایت ضوابط و مقررات نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و این ضوابط و مقررات در هر محلی میتواند متفاوت باشد در نتیجه باید مقررات محلی نیز حتما در نظر گرفته شود. این مقررات و ضوابط میتواند شامل محدودیتهایی مانند شدت نور، نوع تجهیزات استفاده شده در نمای ساختمان، استفاده از تکنولوژی ها نوین، جانمایی منبع نور، مخفی کردن منبع نور، متریالهای به کار برده شده و یا تاثیرات زیست محیطی و همچنین مصرف انرژی باشد.
بعنوان مثال یکی از اصول اساسی که نام برده شد مخفی کردن منبع نور است. مشخص بودن منبع نوری که برای روشنایی استفاده میشود مانند سیم ها، کابل ها و …. میتواند جلوه نمای ساختمان را تحت تأثیر قرار دهد و به جای زیبایی ساختمان باعث شود از زیبایی ساختمان کاسته شود. در نتیجه باید با رعایت یکسری تکنیک و اصول نور پردازی نما منبع نور را از دید عموم پنهان کرد تا در دید نباشد.
در نهایت در صورتیکه این نکات و ضوابط رعایت شوند میتوان با نورپردازی نما چهره ای زیباتر به ساختمان داد و بر ارزش ملک نیز افزوده شود. در نتیجه قبل از اینکه نورپردازی نما طراحی و اجرا شود باید این نکاتی که در ادامه نیز بیشتر به آنها خواهیم پرداخت رعایت شوند.
مهمترین نکات نورپردازی نما
نورپردازی هدفمند
نورپردازی نمای یک ساختمان باید هدف مشخصی داشته باشد. یعنی باید توجه کرد که کدام جنبه های معماری را مورد توجه قرار میدهیم. به عنوان مثال یکسری ایرادات در ظاهر ساختمان مانند پستی و بلندیها، زاویههای اشتباه و … ممکن است در جلوه ظاهری ساختمان تاثیر منفی داشته باشد و این جزئیات خاص میتوانند با نورپردازی صحیح جبران شوند و همچنین در صورتیکه نورپردازی در جای اشتباهی انجام شود ممکن است این ایرادات ظاهری را برجسته تر کند! این روش نه تنها منجر به افزایش زیبایی و لوکس بودن ساختمان میشود، بلکه هزینههای نورپردازی را نیز کاهش و هزینه ها را مدیریت میکند.
مصرف انرژی
از آنجایی که معمولا این لامپ ها اللخصوص در مراکز تجاری در نمای ساختمان دائما روشن هستند استفاده از لامپ های و چراغ هایی که کم مصرف هستند از دیگر نکات مهم میباشد که رعایت آن کمک شایانی به مصرف انرژی بهتری خواهد کرد. چراغهای الایدی از انواع مختلف آن و همچنین پروژکتور های ال ای دی، ریسه های خطی و جت لایت ها و یا استفاده از وال واشر ها به دلیل مصرف پایین انرژی و توانایی تولید نور مناسب، میتوان از آنها بعنوان گزینهای ایدهآل و مناسب برای نورپردازی نمای ساختمان ها استفاده نمود.
شدت و رنگ نور
اینکه برای نور پردازی نما شدت و رنگ نور را چگونه انتخاب کنیم تاثیر زیادی بر زیبایی و جلوه ظاهری ساختمان ها دارد. همچنین رنگ نور و چراغ ها را با متریال های بکار برده شده در ساختمان باید با هماهنگی و دقت انتخاب کرد چراکه تاثیر زیادی بر دید بیننده دارد و درصورت انتخاب نادرست ممکن است منجر به اذیت شدن دید بیننده های ان ساختمان گردد.
نکته ی بعدی این است که نور ها باید به گونه ای تابانده شوند که به داخل ساختمان نفوذ پیدا نکند و منجر به اذیت ساکنین ان ساختمان نیز نشود در نتیجه باید در فضاهای مناسبی این نور ها به کار برده شوند تا فقط تاثیر این نور ها بر فضای بیرونی ساختمان باشد نه بر درون ساختمان!
توجه به عناصر مدرن
در این طراحی میتوان به عناصر مدرن به کار برده شده در ساختمان مانند اسانسور ها و پله ها توجه نمود بطور مثال اسانسورهای شیشه ای و ترکیب آنها با فلزات میتواند جلوه ی بصری زیبایی را ایجاد کند و انعکاس نور را زیباترکند و یا در صورت وجود پله با نور پردازی مناسب در لبه های سطوح نیز میتواند این انعکاس نور و زیبایی بصری را دوچندان کرد.
با رعایت این نکات مهم که تاثیر گذار بر طراحی و اجرای نورپردازی هستند، میتوان نمای ساختمان را به شکلی زیبا و کارآمدتری طراحی و اجرا کرد که هم زیبایی بصری داشته باشد و جذب کننده ی مخاطب باشد و هم مصرف انرژی کنترل شود و زیبایی ظاهری نما را دوچندان کرد.
قیمت و هزینه ی نور پردازی نما
هزینه و قیمت نور پردازی نما به عوامل مختلفی بستگی دارد و هزینه ها معمولا بر حسب متر مربع محاسبه میشود. که در ادامه عوامل اثر گذار بر قیمت را توضیح خواهیم داد.
عوامل اثر گذار برقیمت نورپردازی نما:
ارتفاع ساختمان و طبقات:
ارتفاغ ساختمان وتعداد طبقات تأثیربه دلیل ساده بودن یا دشوار بودن دسترسی و نیاز به تجهیزات بیشتر و همچنین زمان بیشتر بر قیمت اجرای نورپردازی تاثیر زیادی دارد.
متراژ کل ساختمان
واضح است که هرچه متراژ نمای ساختمان بیشتر باشد بر قیمت نهایی طراحی اثر گذار است و هزینه ی نورپردازی را افزایش میدهد.
نوع چراغ ها :
در صورتیکه ازچراغ های با کیفیت و بهتر و برند تری استفاده شود هزینه بالاتر خواهد رفت که در ادامه ی مقاله به بررسی جزئی تر این آیتم خواهیم پرداخت.
دستمزد کارکنان:
یکی از مولفه های اصلی و تاثیر بر قیمت اجرای نورپردازی نما دستمزد کارکنان شامل کارگران و پیمانکاران است که این قیمت ها بسته به منطقه جغرافیایی متفاوت است و همچنین نوع ساختمانها و عوامل دیگری نیز بر دستمزد آنها اثر گذار است.
موقعیت پروژه:
مکانی که پروژه و درواقع ساختمان در آن قرار داد نیز بر قیمت نهایی اثر گذار است زیرا ممکن است بنابر شرایط جوی، دستمزد کارکنان و هزینه ی اجرایی، هزینه های اجرای نورپردازی نما افزایش یابد.
قیمت چراغ های نورپردازی نما
عوامل مختلف دیگری بر قیمت طراحی و اجرای نما تاثیر گذار هستند و یکی از آن عوامل چراع ها و لامپ های بکار برده شده در نماسازی ساختمان هستند چرا که قیمت این چراع ها با هم متفاوت است . در ادامه لیستی از مواردی که بر قیمت چراغ ها تاثیر گذار است را آورده ایم :
برند و کشور سازنده
برند چراغ ها و کشور سازنده ی آنها تاثیر زیادی بر قیمت آنها دارد چراع هایی که برند معتبری دارند معمولا گرانتر هستند و یا در صورتیکه چراع ساخت کشور ایران و یا کشور های دیگر باشد قیمت ها متفاوت خواهد بود . البته در نهایت کیفیت چراغها مهمترین معیار برای انتخاب چراغ بکاربرده شده در نما هستند.
توان و کیفیت نور
عامل دیگری که بر قیمت این چراغ ها موثر است نوع نوری که تولید میکنند و همچنین توان نوری آن چراع ها تاثیر گذار است بعنوان مثال برای نوع نور تولیدی میتوان گفت نور گرم و یا سرد بودن نور تاثیر بر روی قیمت چراع ها دارد و همچنین چراغ هایی که نور با کیفیت تری تولید میکنند قمیت بیشتری نسبت به لامپ هایی با توان نوری کمتر دارند.
جنس بدنه و استحکام
جنس بدنه ی چراغ و لامپها عامل اثرگذار بعدی بر قیمت چراغ ها است. جنس های مختلف چراغ و لامپ ها مانند آلومینیومی بودن و یا پلاستیک و استیل بودن بر قیمت چراغ ها اثر گذار است و میزان محکم بودن این چراغ و لامپ ها اثر گذار بر قیمت است زیرا این میزان استحکام تعیین کننده ی مقاومت چراع ها در برابر شرایط جوی نیز هست . در صورتیکه جنس بدنه این لامپ ها و استحکام انها زیاد باشد ممکن است هزینه ی زیادی را به همراه داشته باشد اما باعث صرفه جویی در هزینه های بعدی خواهد شد و نیازی به تعویض و تعمیر مجدد لامها نخواهد بود و نگهداری آنها طولانی تر خواهد شد.
درجه حفاظت
درجه حفاظت این لامپها و چراغ ها هرچه بیشتر باشد و بتواند در برابر رطوبت، گرد و غبار و سایر عوامل محیطی مقاومت بیشتری داشته باشد بر قیمت نهایی اثر گذارخواهد بود.
سخن نهایی
در نهایت برای داشتن یک نور پردازی جذاب و در عین حال با عمر طولانی باید این نکته را در نظر داشت که اگر از چراغ هایی با کیفیت کم و ارزانتر استفاده شود ممکن است هزینه ی تمام شده ی نورپردازی نما را کاهش دهد ولی دربلند مدت با نیاز پیدا کردن به تعمیر و تعویض این لامپ ها هزینه ی بیشتری را به همراه خواهد داشت. اما با تمرکز بر بخشهای مؤثر ساختمان به جای پر کردن کل نما با چراغ و لامپ و ریسه و … میتوان هم هزینه کمتری پرداخت کرد و هم جلوهای خاص به ساختمان بخشید.